باغ دلگشا باغی مربوط به دوره ساسانیان، صفویه و قاجار است که در شیراز جای گرفته است. باغ دلگشا یکی از باغهای تاریخی شیراز است و در ناحیه آرامگاه سعدی قرار گرفته است.
پیشینه آبادانی و دیرینگی باغ دلگشا به دوران پیش از اسلام و زمان فرمانروایی ساسانیان میرسد.
باغ دلگشا در دوره صفویه نیز بسیار نامور بوده است به گونهای که در نوشتهها و نقاشیهای به جا مانده از جهانگردان اروپایی در آن دوران از نام باغ هم فراوان یاد شده است.
در فاصله دوره نادرشاه تا دودمان زندیه باغ دلگشا آسیبهای فراوانی به خود دید و در زمان کریمخان زند مجدداً آباد شد.
در باغ دلگشا عمارتهایی مربوط به دوره قاجاریه دیده میشود.
عمارت باغ دلگشا به شیوه معماری کاخهای ساسانی بیشاپور ساخته شده است که از یک تالار با چهار شاهنشین شکل گرفته است. این عمارت دارای سه طبقه و یک ایوان با دو ستون است. ساخت این عمارت در دوره زندیه انجام گرفته است. این عمارت دارای آینهکاریهایی به همراه نقاشیهای رنگ روغن با سقفهایی از چوب و گچبریهایی آراسته به نقش گل و بته است. عمارت باغ دلگشا دو درب ورودی در دو سوی ساختمان و ایوانی در طبقه میانی و رو به استخر روبروی ساختمان دارد، ایوان و بارگاهی که نشانگر روزگار شکوه باغ است. در پیرامون ایوان نیز بر روی گچ، شعرهایی از شوریده به خط نستعلیق نگاشته شده است، نخستین کلاه فرنگی در ایران نیز در این باغ به ثبت رسیده است. روبروی ساختمان نیز حوض سنگی بزرگی جای گرفته است.
مساحت باغ دلگشا ۵/۷ هکتار میباشد و سراسر آن را درختان نارنج و اندکی پرتقال فرا گرفته است. این درختان از میانههای فروردین تا میانههای اردیبهشت به بار مینشینند و شکوفههای سفید و زیبای آنها بوی خوش دلانگیزی را در هوا میپراکند. آبی که از چشمه قنات آرامگاه سعدی جاری است از باغ دلگشا میگذرد.
باغ دلگشا هم اکنون در مالکیت شهرداری شیراز میباشد.
باغ دلگشا در بخش شمال شرقی شیراز در ضلع جنوبی تنگ آب خان و در دامنه کوهستان و در کنار قنات سعدی و در منطقه دژی به نام کهندژ جای گرفته است و فاصله آن تا آرامگاه سعدی چند گامی بیشتر نیست.
آدرس باغ دلگشا شیراز:
ایران، شیراز، مجاورت آرامگاه سعدی (سعدیه)، باغ دلگشا شیراز